Chipy RFID odgrywają coraz większą rolę w automatyzacji procesów – na przykład logistyce lub przemyśle, ale również w codziennym życiu. Dzięki nim można śledzić produkty w łańcuchach dostaw, kontrolować dostęp do budynków czy identyfikować zwierzęta. Zobacz, na czym opiera się działanie tej technologii.
Co to jest chip RFID?
Chip RFID (ang. Radio-Frequency Identification) to niewielki układ elektroniczny umożliwiający przechowywanie oraz przekazywanie danych za pomocą fal radiowych. Składa się z dwóch podstawowych elementów: mikroukładu (IC – integrated circuit), który zapisuje dane, a także anteny, która umożliwia komunikację z czytnikiem.
Chip umieszcza się zwykle w tzw. tagu RFID – który może mieć formę naklejek, kart i breloków, a nawet kapsułki wszczepianej pod skórę. Wspólnym mianownikiem wszystkich tagów jest możliwość bezdotykowej komunikacji z czytnikiem RFID.
W zależności od konstrukcji, tagi RFID dzielą się na:
- pasywne – nie mają własnego zasilania, działają tylko w zasięgu czytnika,
- aktywne – zasilane bateryjnie, mogą samodzielnie wysyłać sygnał na większe odległości,
- półpasywne – mają baterię, ale aktywują się tylko po odebraniu sygnału od czytnika.
Jak w praktyce działa RFID?
Proces komunikacji między czytnikiem a tagiem RFID można porównać do dialogu między nadajnikiem a odbiornikiem. Czytnik wysyła sygnał radiowy na określonej częstotliwości, a tag RFID, jeśli znajduje się w jego zasięgu, odbiera go, zasila układ (jeśli to tag pasywny) i odsyła odpowiedź z zapisanymi danymi.
Systemy RFID pracują na różnych częstotliwościach:
- LF (Low Frequency) – zasięg do kilku centymetrów; stosowane m.in. w identyfikacji zwierząt,
- HF (High Frequency) – zasięg do kilkunastu centymetrów; często używane np. w kartach dostępu,
- UHF (Ultra High Frequency) – zasięg nawet do 10–15 metrów; wykorzystywane w logistyce i przemyśle.
Gdzie stosuje się chipy RFID?
Technologia RFID znajduje szerokie zastosowanie w różnych sektorach. Najważniejsze z nich to:
- logistyka (automatyczne śledzenie przepływu towarów, kontrola stanów magazynowych w czasie rzeczywistym, optymalizacja tras i operacji załadunkowych);
- handel detaliczny (ochrona przed kradzieżami, szybkie inwentaryzacje, systemy kas samoobsługowych);
- transport publiczny (karty miejskie i bilety elektroniczne, kontrola dostępu do środków transportu, zarządzanie flotą pojazdów);
- bezpieczeństwo i kontrola dostępu (identyfikatory pracownicze,
bramki wejściowe w biurowcach, rejestracja obecności w zakładach pracy); - ochrona zdrowia (oznaczanie próbek i leków, elektroniczna dokumentacja pacjentów, identyfikacja sprzętu medycznego);
- zastosowanie specjalistyczne (wszczepiane chipy identyfikacyjne dla zwierząt, paszporty biometryczne, identyfikacja w systemach wojskowych i ratowniczych).
Jak wykryć chip RFID?
Chipy pasywne nie emitują sygnału samodzielnie – aktywują się dopiero w obecności odpowiedniego czytnika. W efekcie nie można ich wykryć bez urządzenia wysyłającego fale radiowe. Dostępne są jednak specjalistyczne skanery RFID, które generują taki sygnał i analizują odpowiedzi z otoczenia.
Aktywne tagi RFID wysyłają fale niezależnie, ponieważ mają własne zasilanie. W ich przypadku możliwe jest wykrycie sygnału za pomocą detektorów częstotliwości radiowej – wykorzystywanych m.in. w działaniach służb specjalnych czy testach bezpieczeństwa IT.
Aby zabezpieczyć się przed nieautoryzowanym odczytem RFID, stosuje się specjalne portfele czy etui wykonane z materiałów blokujących sygnał (tzw. shielding). Dzięki temu karty RFID i dokumenty biometryczne pozostają niewidoczne dla potencjalnych czytników.
RFID a prywatność – o czym warto pamiętać?
Choć technologia RFID znacznie ułatwia codzienne życie i pracę, może wiązać się również z obawami o prywatność i bezpieczeństwo danych. Teoretycznie każdy czytnik działający na odpowiedniej częstotliwości może próbować odczytać dane z niezabezpieczonego tagu RFID.
Dlatego coraz częściej stosuje się szyfrowanie danych na chipach, autoryzację czytników oraz jednorazowe identyfikatory, które zmieniają się po każdym odczycie. Warto również korzystać z akcesoriów ochronnych, które fizycznie blokują możliwość skanowania kart i dokumentów.
